Żyją statystycznie dłużej, a ich przewidywana długość życia do 2050 roku ma wzrosnąć o kolejne 6 lat. Ich świadczenia emerytalne są niższe średnio 32 proc. od świadczeń otrzymywanych przez mężczyzn i choć mają prawo przejść na emeryturę w wieku 60 lat (mężczyźni w wieku 65 lat) to często pozostają aktywne zawodowo lub dorabiają do emerytury. Jakie są polskie seniorki? Jakim budżetem domowym zarządzają? Jak spędzają czas wolny i z jakimi dolegliwościami zdrowotnymi zmagają się najczęściej?
Z danych GUS wynika, że w 2015 roku przewidywana długość życia kobiet w Polsce wynosiła 81 lat. Jak wskazują statystyki w 2030 roku – będzie to 84 lata, a w 2050 – ponad 87 lat. W tym czasie mężczyźni będą żyli średnio 73 lata (prognozy dla 2015 roku), 77 lat (2030 rok) i ponad 81 lat (2050 rok). Największa „feminizacja” społeczeństwa, a więc liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn widoczna będzie w wieku 85+. To właśnie wtedy na 100 mężczyzn przypada około 260 kobiet. Dla porównania w przedziale wiekowym 65-69 na 100 mężczyzn przypadają 124 kobiety. [1]
Zadowolenie z życia i zdrowie
Aż 73 proc. seniorów (ogółem) deklaruje, że jest zadowolona z życia.[2] Największe zadowolenie wykazują z ilości wolnego czasu (85 proc.), miejsca zamieszkania (80 proc.) oraz relacji z innymi ludźmi (79 proc.). Najmniejsze – ze stanu swoich finansów (35 proc.) oraz ze zdrowia (29 proc.). Najważniejszymi wartościami w życiu jest dla nich zdrowie (99 proc.), rodzina (98 proc.) i uczciwość (97 proc.). Być może dlatego aż 82,5 proc. seniorów deklaruje, że ufa innym ludziom. Co 4 osoba w wieku 60+ ocenia swoje zdrowie jako dobre, choć 44 proc. ma nadwagę, a 26 proc. cierpi na otyłość. Kobiety po 60 roku życia, znacznie częściej aniżeli mężczyźni, narzekają na wysokie ciśnienie krwi (56 proc.), chorobę zwyrodnieniową stawów (47 proc.), bóle dolnej partii pleców (45 proc.) i karku (33 proc.). Statystycznie więcej kobiet cierpi również na chorobę wieńcową (28 proc.) i choroby tarczycy (15 proc.).
Oszczędności na przyszłość
Z najnowszego badania „Życie na emeryturze – wyobrażenia i postawy Polaków” zrealizowanego na zlecenie IZFiA (Izby Zarządzania Funduszami i Aktywami) wynika, że co piąty Polak nie oszczędza na swoją przyszłą emeryturę. Mimo to, trzy czwarte Polaków zdaje sobie sprawę i prognozuje, że ich dochody po przejściu na emeryturę obniżą się. W tych prognozach przodują mężczyźni (79 proc.) choć stanowią niewielką przewagę nad kobietami (77 proc.). Co ciekawe aż 60 proc. Polaków (ogółem) twierdzi, że kwota, która pozwoliłaby im utrzymać się na emeryturze mieści się w przedziale 1000-2999 zł. Najwięcej osób deklarowało takie dochody (w większości kobiety, bo aż 66 proc.) w wieku 25-34 lat.
Domowy budżet seniorek
Kobiety żyją statystycznie dłużej. Szybciej mogą również przejść na emeryturę. Te dwa czynniki mają duży wpływ na wysokość świadczeń emerytalnych, a te – w przypadku kobiet – są niższe aniżeli mężczyzn nawet o 32 proc.[3] W ubiegłym roku, przy ustalaniu pierwszych kwot po obniżeniu wieku emerytalnego wyliczono średnie emerytury i dla kobiet wynosiły one 1540 zł, a dla mężczyzn – 2800 zł. Z danych Krajowego Rejestru Długów wynika natomiast, że przeciętny senior jest zadłużony średnio na 12,3 tys. zł. Niestety najbardziej zadłużone są kobiety. Na kłopoty finansowe w wieku 60+ narzeka aż 62 proc. emerytek. Wiele z nich to wdowy, które musiały przejąć długi współmałżonków. – Najwięcej długów senioralnych stanowią zobowiązania wobec banków i innych instytucji pożyczkowych. Seniorzy borykają się też z nieopłaconymi rachunkami za czynsz, wodę, prąd i gaz. Duża część z nich nie płaci za abonament telewizyjny, Internet, czy telefon. Z naszych badań opinii wynika, że większość środków przeznaczają na podstawowe potrzeby, leczenie i leki. Bardzo rzadko seniorów stać na przyjemności, wakacje, czy poprawę jakości życia np. przez remont mieszkania – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.
Seniorki i renta dożywotnia
Z badań Funduszu Hipotecznego DOM wynika, że ponad 60 proc. emerytów zainteresowało się ofertą renty dożywotniej właśnie z powodu problemów finansowych. Na takie rozwiązanie często decydują się osoby, które nie mają spadkobierców, narzekające na złe relacje rodzinne lub samotne. Patrząc na długość życia kobiet oraz to, że stanowią one zdecydowaną większość populacji w tym wieku wśród klientek funduszu kobiety przeważają. Przy wyliczaniu świadczeń bierze się pod uwagę różne czynniki, ale najważniejsze z nich to: wiek świadczeniobiorcy, jego płeć a także metraż, położenie i inne kwestie dotyczące domu lub mieszkania (które decydują o wartości nieruchomości). Kobieta w wieku 75 lat może liczyć na rentę dożywotnią w wysokości ponad 800 zł.
Czas wolny i aktywność po 60.
Okazuje się, że kobiety po sześćdziesiątce są dużo bardziej aktywne, aniżeli mężczyźni. To seniorki częściej korzystają z wakacyjnych propozycji biur podróży, chodzą na Uniwersytety Trzeciego Wieku i pochłaniają nowinki technologiczne. Wśród osób, które uczestniczą w wykładach i zajęciach edukacyjnych (chociażby tych prowadzonych na UTW) aż 90 proc. stanowią kobiety. Mężczyźni są bardziej sceptyczni i zdystansowani dla tego typu działań. Wśród absolwentek kursów komputerowych również przodują kobiety, podobnie jest z zajęciami ruchowymi – chociażby popularnym nordic walking.
– Po przejściu na emeryturę dla mężczyzn koniec aktywności zawodowej bardzo często oznacza koniec jakiejkolwiek aktywności. Kobiety są dużo bardziej skoncentrowane na emocjonalnych aspektach relacji oraz osadzone w rodzinie czy społeczności lokalnej. Jest im dużo łatwiej przejść z systemu codziennej pracy na inne aktywności: uniwersytety trzeciego wieku, działania wolontaryjne, pracę w ogrodzie czy pomoc koleżance z chorym biodrem – mówi Hanna Sokolnicka, psycholożka i psychoterapeutka.
Kobiety, mimo trudności zdrowotnych i finansowych, potrafią cieszyć się życiem na emeryturze. Często pozostają aktywne zawodowo, chcą poznawać nowych ludzi, spełniają się w nowym hobby. Większość z nich zgodnie przyznaje, że życie byłoby lepsze, gdyby nie problemy ze zdrowiem i budżetem domowym. Na szczęście, zarówno z jednym, jak i z drugim można sobie poradzić.
[1] https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/seniorzy-w-polsce-i-na-swiecie-infografika/0xbpze6
[2] Tamże
[3] https://www.money.pl/emerytury/wiadomosci/artykul/system-emerytalny-emerytury-kobiet-emerytury,160,0,2400160.html